الکتروموتور یا موتور الکتریکی نقش بسیار مهمی در کسب و کار و زندگی روزمره ما بازی می‌کند. این الکتروموتورها هستند که همه چیز را در صنعت و زندگی به حرکت در می‌آورند.
موتور الکتریکی با دریافت انرژی الکتریکی آن را به انرژی مکانیکی تبدیل می‌کند. الکتروموتورها در اندازه و توان پایین تا توان بسیار بالا از اجزای اصلی حیاتی صنایع مختلف هستند.
موتورهای الکتریکی با انرژی الکتریسیته به حرکت در می‌آیند و در هر سرعت و گشتاور مقدار متفاوتی انرژی الکتریکی نیاز دارند. سرعت یا دور موتور با توجه به نیاز برای کاربردهای مختلف قابل انتخاب است.
کاربردهای الکتروموتور
کاربردهای الکتروموتور عمدتاً شامل دمنده ها، فن ها، ابزارآلات، پمپ ها، توربین ها، ابزارهای برقی دینام، کمپرسورها، دستگاه های نورد، کشتی ها، انتقال دهنده ها، کارخانه های کاغذ سازی است. موتور الکتریکی یک وسیله ضروری در صنایع مختلفی مانند تجهیزات تهویه و خنک کننده با استفاده از حرارت HVAC، لوازم خانگی و وسایل نقلیه موتوری است.
ویژگی های الکترو موتور تک فاز
موتورهای تک فاز قابلیت راه‌اندازی با برق 220 ولت شهری با فرکانس 50-60 هرتز را دارا می‌باشند و در مدل های بسیار متنوعی تولید می شوند. فاز شکسته، خازن دار، قطب چاکدار، دفعی، اونیورسال و سنکرون انواع موتورهای تک فاز را تشکیل می دهند.
ساختمان کلی موتورهای تک و سه فاز یکسان است. جریان الکتریکی تک فاز به دلیل سیم کشی برق شهری در حالت تک فاز و سولت استفاده از آن، بسیار مقرون به صرفه و اقتصادی تر از سیستم سه فاز در مصارف خانگی و نیمه صنعتی خواهد بود. جاروبرقی، هم زن و آبمیوه گیر نمونه ها کاربرد خانگی موتور الکتریکی سبک تک فاز است.
ویژگی های الکتروموتور سه فاز
موتور های الکتریکی نوع سه فاز از توان بالاتری نسبت به تک فاز برخوردار می باشند. این موتورها از نوع قفسه سنجابی هستند و در طراحی سیم پیچ از سیستم قطبی بهره می گیرد که هر چقدر تعداد قطب ها در سیم پیچ بیشتر باشد تعداد دور در هر دقیقه الکتروموتور کمتر می شود. از موتورهای سه فاز در صنعت و ساخت ماشین آلات استفاده می شود. دستگاه پرکن پودری یا دستگاه میکسر پودر نمونه های استفاده موتور سه فاز در ماشین آلات بسته بندی است.
اجزای الکتروموتورها
به طور کلی هر موتور دارای استاتور، روتر و محفظه است:
استاتور:
شامل یک سری ورقه‌های فولادی آلیاژی است که در اطراف آن‌ها با سیم‌پیچیده شده و سیم پیچ‌های القایی ایجاد می‌شود، یک سیم پیچ برای هر فاز منبع برق. سیم پیچ‌های استاتور از منبع تغذیه سه فاز تغذیه می‌شوند.
روتور:
همچنین دارای سیم پیچ‌های القایی و میله‌های فلزی است که برای تشکیل یک مدار متصل شده‌اند. روتور محور موتور را احاطه کرده و جزء موتور است که برای تولید انرژی مکانیکی موتور می‌چرخد.
محفظه موتور:
روتور را با محور موتور خود روی مجموعه‌ای از یاطاقان نگه می‌دارد تا اصطکاک محور چرخشی را کاهش دهد. محفظه دارای درپوش‌های انتهایی است که پایه‌های یاتاقان را نگه داشته و دارای یک فن است که به محور موتور متصل شده است و با چرخاندن محور موتور می‌چرخد. فن چرخان هوای محیط را از بیرون محفظه می‌گیرد و هوا را از طریق استاتور و روتور مجبور می‌کند تا اجزای موتور را خنک کرده و گرمای تولید شده در سیم پیچ‌های مختلف را از مقاومت سیم پیچ دفع کند. این محوطه همچنین به طور معمول دارای باله‌های مکانیکی در قسمت بیرونی است که برای انتقال بیشتر گرما به هوای خارج استفاده می‌شود. درپوش پایانی همچنین مکانی را برای اتصال اتصالات الکتریکی به برق سه فاز به موتور ارائه می‌دهد.
